2007 de dokunmatik ekrana sahip iPhone'u piyasaya sürmesiyle dokunmatik ekranlar popülerliği yakalamıştır.Tabi ilk zamanlar maliyetinden ve yeni yeni yaygınlaşmasından
dolayı fazla rastlanamayan dokunmatik ekranlar, günümüzde ulaşılması kolay hale gelmiş ve hemen her alanda kullanılmaya başlanmıştır.Donanımsal tuş takımlarına ihtiyaç bırakmayan bu teknolojiyi birazda yakından tanıyalım.
Bu yazımda sizlere dört farklı dokunmatik ekran teknolojisinden bahsedeceğim.
1-Dirençli(Rezistif) Teknoloji
yapı kullanılmaktadır.Temel olarak iki tabakadan oluşur.Birincisi üstte bulunan esnek ve dayanıklı polyester tabakadır.bu tabakanın üstü oldukça dayanıklıdır,altı ise yarı iletken bir yapıya sahiptir.Hemen altta bir hava boşluğu bulunmaktadır. Bu boşluk sayesinde basınç olmadığı durumda tabakalar temas etmez.Burada bulunan ayraçlar sayesinde çöken kısım sınırlandırılır ve doğru sonuçlar elde edilir.Diğer asıl tabaka da hava boşluğunun altında bulunan alt devre tabakasıdır ve direnç özelliği gösteren bir paneldir. Bu yapıların altında ise destek cam tabaka bulunur.Peki bu sistem nasıl çalışıyor? Şimdi de bundan bahsedelim.Direnç özelliği gösteren alt tabaka dört tel ile çevrelenmiştir.X ve Y eksenleri boyunca bir uçta +5 voltaj gerilimi ile başlar diğer uçta topraklanmayla biter.Direçli kaplamada bunlar olurken ileteken kaplamada ise dokunma olmadığı zaman voltaj gerilimi 0(sıfır) dır.Ancak basınç olurda iletken kaplama dirençli kaplamaya temas ederse ,iletken kaplamada voltaj değeri değişir.Bunların hepsini kontrol eden bir yapı vardır ve bu yapı iletken tabakanın voltaj değerinin değişmesi durumunda X ve Y koordinatlarını tespit eder.bu koordinatlar sayısal verilere dönüştürülür ve işlemci tarafından kullanıcının yapmak istediği uygulama gerçekleştirilir.
ÖZELLİKLERİ
- Polyester tabaka sayesinde toz, kir dokunma diye algılanmaz.
- En üstteki dayanıklı tabaka sayesinde suya toza ve darbelere karşı oldukça dayanıklıdır.
- Basınç yeterli olduğundan parmak dışında eldiven, kalem gibi araçlar da kullanılabilir.
- Birden fazla dokunuşu tespit edemez.
- Dokunulma olmadığı zaman çok az enerji harcar.
- Sağlamlığı dolayısıyla endüstride,hastanelerde,tablet bilgisayarlarda,kamuya açık cihazlarda kullanılır.
Bu teknolojide, ekranı ultrasonik ses dalgalarından oluşmuş ızgarayla kaplı bir yapı kullanılır ve bu ızgarada meydana gelen kesinti ile koordinat tespiti yapılır.Şimdi bunu ayrıntılı bir şekilde görelim.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi cam plaka üzerinde vericiler,yansıtıcılar,alıcılar vardır.Vericilerden ultrasonik ses dalgaları gönderilir.Yansıtıcılar ise 45 derecelik açıyla
konumlandırılmıştır ve vericiden gelen ses dalgalarını yansıtarak ekranın bi ucundan diğer ucuna gitmesini sağlar.Buradan da ses dalgaları ,alıcıya ulaşır.Peki algılama nasıl oluyor? Cam panel boyutuna bağlı olarak yansıtıcı sayısı da değişmektedir . Vericiden çıkan ultrasonik ses dalgaları da her bir yansıtıcıya uğrar.Tabi bu ses dalgalarının da alıcıya ulaşma süresi, yol mesafesi bakımından değişmektedir.Örneğin şekildeki gibi X ekseni boyunca 5. yansıtıcı ve 8. yansıtıcı ses dalgasını farklı zamanlarda alıcıya ulaştırır.Alıcıda buluna kontrol kartında her bir kaç yansıtıcı olduğu, her yansıtıcının ne kadar sürede ses dalgalarını ileteceği gibi bilgiler mevcuttur.Bu nedenle her bir yansıtıcı için bu kontrol edilir yani 1 . ve 2. yansıtıcılar ses dalgalarını beklenen sürede ulaştırır ama 3. yansıtıcıdan cevap gelmezse burada bir engel oluştuğu anlaşılır.İşte bu engel yani dokunmanın olduğu yer bu şekilde hemen tespit edilir. Yapılmak istenen uygulama da işlemci tarafından gerçekleştirilir.
ÖZELLİKLERİ
- Bu teknolojide rezistifde olduğu gibi polyester tabaka olmadığından görüntü daha canlıdır.
- Çok hafif dokunmaları algılayabilir.
- Rezistife göre daha moderndir.
- Pazarlamada,oyunlarda,elektronik kataloglarında kullanılır.
- Ses dalgaları belli mesafede etkisini yitirdiği için belli boyutlu ekranlarda kullanılır.
3-Kapasitif Teknolojisi
Kapasitif teknolojisinde izole edilmiş katman kullanılır.Bu katmanın içinde iletken madde vardır ve ekranın her köşesinden oluşturulan gerilimle elektrostatik bir alan
oluşturulur.İnsan vücudunun iletken oluşu bu teknolojide kullanılmıştır.Dokunulan yerde elektriksel alan değişir ve işlemci tarafından tespit edilen bu yerde gerekli
uygulama çalıştırılır.
ÖZELLİKLERİ
- İletken olmayan cisimleri dokunma olarak algılamaz.
- Birden fazla dokunmayı algılayabilir,sürükleme yapılabilir.
- Rezistife göre daha hassastır ve daha fazla enerji harcar.
Son olarak anlatacağım bu teknolojide kullanılan dokunmatik ekranın X ve Y eksenlerine belli sayıda kızılötesi diyot,bu diyotların karşısına da kızılötesi algılayıcı
yerleştirilmiştir.Dokunmanın nasıl algılanacağıda aslında oldukça basittir.Temas edilen yer kızılötesi algılayıcının kızılötesi ışığını görmesini engeller.X ve Y eksenlerinde bağlantısı kesilen algılayıcılar tespit edilerek kesişim noktalarından koordinat bulunur.
ÖZELLİKLERİ
- Darbelere,çizilmelere karşı oldukça dayanıklıdır.Hatta anlattığım dokunmatik ekranların içerisinde en dayanaklı olanı bu teknolojidir.
- Maliyeti çok fazladır.
- Dokunmanın algılanması için fazla güç harcanması gerekmez. nazik bir dokunuş yeterlidir.
- Geniş mesafede dokunmayı algılar. Bu nedenle geniş ekranlarda kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder